Sanskrit Solved Practice Paper Class 8th | ब्लूप्रिंट आधारित अभ्यास प्रश्न पत्र विषय - संस्कृत वार्षिक परीक्षा 2025

• BY:RF Tembhre
• 228
• 0
• Copy
• Share

संस्कृत हेतु परीक्षापयोगी imp अभ्यास प्रश्न।

बहुविकल्पीयप्रश्नः (प्र. 1-5)

प्रश्न 1. कार्यसाधिका अस्ति-
(A) दुर्गतिः
(B) दुर्मतिः
(C) संहतिः
(D) वैमनस्यम्
उत्तर― (C) संहतिः

प्रश्न 2. अहिल्यायाः व्यक्तित्वं वर्तते -
(A) बहुमुखी
(B) एकमुखी
(C) दुर्मुखी
(D) अधोमुखी
उत्तर― (A) बहुमुखी

प्रश्न 3. विदान्..........पूज्यते।
(A) कुत्र
(B) तत्र
(C) सर्वत्र
(D) यत्र
उत्तर― (C) सर्वत्र

प्रश्न 4. 'सज्जनः' इतिपदस्थ सन्धि विच्छेदः अस्ति-
(A) सज + जनः
(B) सत् + जनः
(C) सज् + जनः
(D) सता + जनः
उत्तर― (B) सत् + जनः

प्रश्न 5. 'हसितः' इत्यस्मिन् पदे कः प्रत्ययः अस्ति -
(A) क्त
(B) क्तवतु
(C) क्त्वा
(D) ल्यप्
उत्तर― (A) क्त

रिक्तस्थानपूर्तिः (प्र. 6-10)

प्रश्न 6. चटकायुगलं कातरक्रन्दनम् आरब्धवत् ।
प्रश्न 7. महताम् एकरूपता।
प्रश्न 8. जयतु कीर्तिशेषा अहिल्याबाई।
प्रश्न 9. 'नर्मदायाः' अपरं नाम मेकलसुता अस्ति ।
प्रश्न 10. 'त्रिभुवनम्' द्विगुः समासस्य उदाहरणम् अस्ति ।

अति लघु उत्तरीय प्रश्नः (प्र. 11-16)

प्रश्न .11 वराहमिहिरस्य के नौका इव सन्ति ?
उत्तर― ग्रन्थाः।

प्रश्न 12. मित्रं कदा जानीयाद् ?
उत्तर― आपत्सु।

प्रश्न 13. जामिनीनद्याः तीरे के अधिकाः भवन्ति ?
उत्तर― जम्बुवृक्षाः।

प्रश्न 14. महाभारते पाण्डवानां वनवासकालं कुत्र वर्णितम् अस्ति ?
उत्तर― वनपर्वणि।

प्रश्न 15. 'बालकः गच्छति ।' अत्र पुस्तकं पदे कः कारकः ?
उत्तर― बालकः।

प्रश्न 16. 'निर्देशः' इत्यस्मिन् पदे कः उपसर्गः अस्ति ?
उत्तर― निर्

लघु उत्तरीय प्रश्नः (प्र. 17-22)

प्रश्न 17. स्वपाठ्यपुस्तकात् एकं श्लोकं लिखत -
उत्तर― माता गुरुतरा भूमेः खात्पितोच्चतरस्तथा ।
मनः शीघ्रतरं वाताच्चिन्ता बहुतरी तृणात् ॥

प्रश्न 18. निम्नलिखितसङ्ख्याः संस्कृतशब्देषु लिखत - 15, 22, 33.
उत्तर―15 - पञ्चदश
22 - द्वाविंशतिः
33 - त्रयस्त्रिशत्

प्रश्न 19. गजः नयनं निमिल्य केन मुग्धः अभवत् ?
उत्तर― गजः नयनं निमिल्य वीणावादनेन मुग्धः अभवत् ?

प्रश्न 20. वसन्तपञ्चमी कस्याः उपासनायाः आराधनायाः च उत्सवः अस्ति ?
उत्तर― वसन्तपञ्चमी ज्ञानस्य उपासनायाः आराधनायाः च उत्सवः अस्ति ।

प्रश्न 21. छायामन्यस्य के कुर्वन्ति ?
उत्तर― छायामन्यस्य वृक्षाः कुर्वन्ति ।

प्रश्न 22. गजः नयनं निमिल्य केन मुग्धः अभवत् ?
उत्तर― गजः नयनं निमिल्य वीणावादनेन मुग्धः अभवत् ।

दीर्घ उत्तरीय प्रश्नः (प्र. 23-26)

प्रश्न 23. अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत -
अहम् ओरछा। अहं टीकमगढ़मण्डले स्थितं प्राचीनं नगरम् अस्मि । पूर्वं स्वतन्त्रराज्यरूपेण मम परिचयः आसीत् । मम स्थापना षोडशशताब्दे बुन्देलाराजपूतेन रुद्रप्रतापेन कृता। माम् परितः सघनं वनम् अस्ति। अस्मिन् वने सागौनवृक्षाः अधिकाः भवन्ति । सागौनकाष्ठं बहुमूल्यं भवति ।
प्रश्न- (i) ओरछा किम् अस्ति ?
(ii) ओरछायाः पूर्वं परिचयः कथम् आसीत् ?
(iii) ओरछायाः स्थापना केन कृता ?
(iv) ओरछां परितः किम् अस्ति ?
(v) 'अहम्' इत्यस्य पदस्य पुरुषं वचनं च लिखत ।
उत्तर― (i) ओरछा टीक़मगढ़मण्डले स्थितं प्राचीनं नगरम् अस्ति।
(ii) ओरछायाः पूर्वं स्वतन्त्रराज्यरूपेण परिचयः आसीत् ।
(iii) ओरछायाः स्थापना बुन्देलाराजपूतेन रुद्रप्रतापेन कृता।
(iv) ओरछां परितः सघनं वनम् अस्ति।
(v) उत्तमपुरुषः एकवचनं च।

प्रश्न 24. अधोलिखितं पद्यांशं पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत -
उदये सविता ताम्रस्ताम्र एवास्तमेति च ।
सम्पत्तौ चि विपत्तौ च, महतामेकरूपता ॥
प्रश्न- (i) सविता उदये कथं भवति ?
(ii) महताम् एकरूपता कदा भवति ?
(iii) सम्पत्तौ च विपत्तौ च केषाम् एकरूपता ?
(iv) सविता अस्तमेति कीदृशः ?
(v) 'एवास्तमेति' इत्यस्य पदस्य सन्धिविच्छेदं कुरुत ?
उत्तर― (i) सविता उदये ताम्रः भवति ।
(ii) महताम् एकरूपता सम्पत्तौ च विपत्तौ च भवति ।
(iii) सम्पत्तौ च विपत्तौ च महताम् एकरूपता।
(iv) सविता अस्तमेति ताम्रः।
(v) 'एव + अस्तम् + एति'।

प्रश्न 25. प्रदत्तैः शब्दैः पत्रं पूरयत -
(आनन्दम्, स्वग्रामं, अत्रागत्य, भवान्, मम)

साठखेड़ाग्रामतः
दिनांक :- ५/०३/२०२५
प्रिय मित्र ! विभो !
सप्रेम नमस्कारः
अहं ग्रीष्मावकाशे ........... ह्यः आगतवान्। स्वगृहे स्थित्वा ग्राम्यजीवनस्य ........... अनुभवामि । प्रार्थयामि यत् ........... अपि नगरीयकोलाहलात् किञ्चित् कालम् ........... पश्यतु ग्राम्यजीवनम् । अस्तु, पत्रं समापयामि। स्वकीयपितृपादयोः ........... प्रणतिं समर्पय। मम गृहे सर्वे कुशलिनः सन्ति।
प्रतीक्षायाम् ।
भवदीयः
आयुष

उत्तर―
साठखेड़ाग्रामतः
दिनांक :- ५/०३/२०२५
प्रिय मित्र ! विभो !
सप्रेम नमस्कारः
अहं ग्रीष्मावकाशे स्वग्रामं ह्यः आगतवान्। स्वगृहे स्थित्वा ग्राम्यजीवनस्य आनन्दम् अनुभवामि । प्रार्थयामि यत् भवान् अपि नगरीयकोलाहलात् किञ्चित् कालम् अत्रागत्य पश्यतु ग्राम्यजीवनम् । अस्तु, पत्रं समापयामि। स्वकीयपितृपादयोः मम प्रणतिं समर्पय। मम गृहे सर्वे कुशलिनः सन्ति।
प्रतीक्षायाम् ।
भवदीयः
आयुष

प्रश्न 26. अधोलिखितेषु विषयेषु एकस्मिन् विषये पञ्चवाक्येषु वाक्यानि (निबन्धं) रचयत -
(1) विवेकानन्दः
(2) महापुरुषः- आजादचन्द्रशेखरः
(3) मध्यप्रदेशः
(4) मम कर्त्तव्यम्

उत्तर―

(क) विवेकानन्दः

(१) स्वामी विवेकानन्दस्य बाल्यकालस्य नाम 'नरेन्द्रनाथः' आसीत्।
(२) स्वामी विवेकानन्दस्य जन्म कोलकातानगरे अभवत् ।
(३) स्वामी विवेकानन्दस्य पिता 'विश्वनाथदत्त्ः' आसीत्।
(४) स्वामी विवेकानन्दस्य माता 'भुवनेश्वरी देवी' आसीत्।
(५) स्वामी विवेकानन्दस्य गुरुः 'रामकृष्णपरमहंसः' आसीत्।
(६) स्वामी विवेकानन्दस्य शिष्या 'भगिनी निवेदिता' आसीत्।
(७) स्वामी विवेकानन्दः यूनां कृते पथप्रदर्शकः आसीत् ।
(८) स्वामी विवेकानन्दः संस्कृतानुरागी आसीत्।
(९) नरेन्द्रनाथः 'स्वामी विवेकानन्दः' इति नाम्ना प्रसिद्धोऽभवत् ।
(१०) स्वामी विवेकानन्दस्य बहवः शिष्याः अभवन् ।

(ख) महापुरुषः-आजादचन्द्रशेखरः

(१) महांश्चासौ पुरुषः इति महापुरुषः ।
(२) पुरुषः महत्कार्यं कृत्वा महापुरुषः भवति ।
(३) समाजहितार्थं राष्ट्रहितार्थं च यानि कार्याणि भवन्ति, तानि एव महत्कार्याणि भवन्ति ।
(४) चन्द्रशेखरः आजादः एवमेव राष्ट्रसेवी महापुरुषः अस्ति ।
(५) १९०६ ख्रिस्ताब्दे आजादचन्द्रशेखरस्य जन्म अभवत् ।
(६) अस्य जन्मभूमिः अलीराजपुर-मण्डलस्य 'भाभरा' नामकग्रामे अस्ति।
(७) तस्य पिता सीतारामतिवारी, माता च जगरानीदेवी आसीत्।
(८) चन्द्रशेखरस्य अध्ययनं वाराणस्यां संस्कृतविद्यालये अभवत् ।
(९) सः हिन्दुस्तान-सोसलिस्ट-रिपब्लिकन आर्मी नाम्ना सङ्घटनं कृतवान् ।
(१०) आजादचन्द्रशेखरः १९३१ ख्रिस्ताब्दे इलाहाबादनगरे (प्रयागनगरे) वीरगति प्राप्नोत् ।

(ग) मध्यप्रदेशः

(१) मध्यप्रदेशः भारतगणराज्यस्य विशालं राज्यम् अस्ति।
(२) अस्मिन् प्रदेशे अनेकानि नगराणि सन्ति ।
(३) तत्र औद्योगिक विकासः तीव्र गत्या अभवत् ।
(४) अनेकानि रमणीकानि नगराणि सन्ति।
(५) तानि विद्यायाः केन्द्राणि सन्ति।
(६) तेषु नगरेषु अनेके विद्यालयाः महाविद्यालयाः विश्वविद्यालयाः सन्ति।
(७) विविध विषयानाम् ज्ञानम् तेषु गुरुभिः प्रदीयते।
(८) अस्य प्रदेशस्य राजधानी भोपालनगरम् अस्ति।
(९) अस्य नगरस्य महत्वम् प्राचीनकालात् एव वर्तते ।
(१०) इदम् नगरम् सरोवराणाम् उद्यानाम् च अस्ति।
(११) राष्ट्रस्य विकासे मध्यप्रदेशस्य अति महत्त्वम् वर्तते ।

(ख) मम कर्त्तव्यम्

(१) लोकहितं मम कर्त्तव्यम् ।
(२) देशसेवां करणं मम कर्त्तव्यम्।
(३) सर्वजनसम्मानं मम कर्त्तव्यम्।
(४) सर्वजनहितं मम कर्त्तव्यम्।
(५) समयेन विद्यालयगमनं मम कर्त्तव्यम्।
(६) सर्वैः सह मधुरभाषणं मम कर्त्तव्यम्।
(७) राष्ट्रध्वजसम्मानं मम कर्त्तव्यम्।
(८) राष्ट्रगानसम्मानं मम कर्त्तव्यम्।
(९) ध्यानेन पठनम् मम कर्त्तव्यम्।
(१०) गुरुजनसम्मानं मम कर्त्तव्यम् ।

कक्षा 8 वार्षिक परीक्षा की तैयारी विषय संस्कृत के अभ्यास मॉडल प्रश्नपत्र (हल सहित) एवं महत्वपूर्ण प्रश्न और उत्तर।
1. ब्लूप्रिंट आधारित अभ्यास प्रश्न पत्र विषय - संस्कृत कक्षा 8 वार्षिक परीक्षा 2025
2. संस्कृत कक्षा 8 ब्लूप्रिंट आधारित अभ्यास प्रश्न पत्र वार्षिक परीक्षा 2025
3. विषय - संस्कृत कक्षा 8 वार्षिक परीक्षा 2025 ब्लूप्रिंट आधारित अभ्यास प्रश्न पत्र
वार्षिक परीक्षा 2024 अभ्यास मॉडल प्रश्न पत्र कक्षा 8 विषय- संस्कृत
2. 3. संस्कृत मॉडल प्रश्नपत्र (ब्लूप्रिंट आधारित) वार्षिक परीक्षा 2024 कक्षा 8
4. संस्कृत कक्षा- 8th वार्षिक परीक्षा वर्ष 2024 हेतु महत्वपूर्ण वैकल्पिक प्रश्न
5. मॉडल प्रश्नपत्र विषय संस्कृत (हल सहित) कक्षा आठवीं वार्षिक परीक्षा 2023

I hope the above information will be useful and important.
(आशा है, उपरोक्त जानकारी उपयोगी एवं महत्वपूर्ण होगी।)
Thank you.
R F Temre
pragyaab.com